Polikültür Bahçecilik // 3.Bölüm

Bu bahçe yatağı spontane bir şekilde oluştu. İçindeki bazı bitkiler çok yıllık, bazıları ise tek yıllık olduğu için, kalıcı olan bitkilerin etrafına diğerlerini ekmek hem eğlenceli hem de zorlayıcı olabiliyor. 

 

Günebakan/Ayçiçeği

Günebakan güzel mi güzel bir bitki. Yetiştirmesi oldukça kolay, sadece fideler ufakken salyangozlara dikkat etmek gerekiyor! Bunun dışında güneşi ve açıklığı seviyor. Uzun bir büyüme evresi var ve tohumu ektikten yaklaşık 2.5-3 ay sonra çiçek açıyor. 

  • Çiçek açtığında çeşit çeşit arıyı, özellikle bombus arılarını kendine çekiyor. Etrafındaki diğer bitkiler de bundan yararlanıyor!
  • Fasulye ve salatalıklar için canlı bir sırık görevi görüyor. 
 

Bektaşi Üzümü

Bir süredir bahçeye daha çok yemiş çalısı dikmek istiyordum.Çünkü eskiden tamamen çim olan bahçeyi yenebilir bir orman bahçesi haline getirme yolunda ilerliyorum ve bunu yaratmanın adımlarından birisi de meyve ağaçlarının etrafında bir çalı katmanı olması. Bektaşi üzümü hem soğuğa dayanıklı hem de çelikle çoğaltması kolay bir bitki. Üstüne üstlük yaz sonunda tatlı meyveler veriyor.

Kadife Çiçeği

Yararlı böcekleri kendine çekmesi ve zararlıları uzaklaştırmasının yanı sıra, kadife çiçeği bahçe yatağı kenarlarına dikildiğinde çok güzel görünüyor!

 

Pamuk

Uzun süredir kendi yünümü kendim yapmak istiyordum. Bu yüzden iki sene önce yün taramaya ve eğirmeye başladım. Bu sene de pamuk bitkisini keşfetmek istedim. Bahar başında yeşil renkli pamuk bitkisinin tohumlarını ektim. Sadece iki tane bitki hayatta kaldı, sağlıkla büyüyorlar! 
 

Zinya

Çeşit çeşit arıyı, kelebeği, parazit yaban arılarını ve zarkanatlıları güzel çiçekleriyle kendine çekiyor.

Not: Zarkanatlılar larvalarını yaprak bitiyle kaplanmış bitkilere bırakıyor ki yavrular bol bol yaprak biti yiyip, güçlensin! 


Zinya yetiştirmesi kolay bir çiçek ama bahar başında ekince biraz yavaş büyüyor.Havalar iyice ısınınca ekmek daha iyi,o zaman hızlıca büyüyor. Sebze aralarına ekmek için çok güzel ve faydalı bir çiçek.
 

Yonca ve Ekşi Yonca

İkisi de bahçede kendi kendine çıkıyor ve birbirlerine çok benziyorlar.

Ekşi yoncanın sarı çiçekleri var ve tohum zarflarını patlatarak çoğalıyor.
 
Yoncanın beyaz,pembe veya kırmızı çiçekleri oluyor ve yapraklarında biraz beyaz renk oluyor. Toprağa nitrojen vermesi nedeniyle besine aç sebzeler için iyi bir kardeş bitki.
 
İki bitkinin ortak faydaları:
  • İyi bir yerörtücüdürler
  • Bakım istemezler
  • Yenebilir yaprakları vardır

Karahindiba

En sevdiğim yabani bitkilerden birisi! Kazık köküyle toprağın derinlerindeki mineralleri çekip toprak yüzeyine çıkarıyor. Yapraklarını budayıp toprağa bırakınca da etraftaki sığ köklü bitkiler bu besinlerden yararlanıyor.
Karahindiba o kadar çok işe yarıyor ki, say say bitmez:

  • Taze yapraklarını salatalara ekliyorum, köklerinden kahve yapıyorum, bitkinin tamamiyle tıbbi çay hazırlıyorum, çiçeklerinden fermente gazoz yapıyorum ve çiçek saplarından sepet yapımında kullanmak üzere ip yapıyorum! 
  • Çiçekleri yararlı böcekleri çekiyor,
  • Kazık kökü toprağı gevşetiyor. Sıkışık killi toprakları açmak için çok faydalı,
  • İyi bir yer örtücü.

Biber

Fazla besin istemeyen, sıcak seven bir bitki. Sıcağı sevse de fideler küçükken direkt güneşe maruz kalınca hemencecik büzülüyorlar. Bu yüzden onları günebakanların yanına ektim ki, geniş yapraklarıyla onlara biraz gölge sağladılar.

Solucan Kulesi

Geçen sonbaharda kalın gider borularına delikler açıp toprağa gömerek solucan kuleleri yaptık. Boruların içine çıktıkça sebze artıkları ve kuru yapraklar koyup ağzını kapatıyoruz. Zamanla solucanlar ve diğer dönüştürücüler toprağın altında kalan deliklerden girerek artıkları parçalayıp gübreye çeviriyor. Kuleleri bahçenin çeşitli yerlerine gömdük. Böylelikle etrafındaki bitkiler kökleriyle komposta ulaşabiliyorlar.


Domates

Bahar ortasında beklenmedik şekilde filizlenen domates tohumlarından gerektiğinden fazla fide çıktı. Heryer sebze ve bitkiyle dolu olduğundan onları yerleştirecek yaratıcı yerler bulmam gerekti! Ben de bir tanesini solucan kulesinin yanına diktim. Ordan istediği kadar besin alabilir!

Fesleğen ve Reyhan

Kokusuyla zararlıları uzaklaştırıyor ve çiçek açtığında tozlaştırıcıları çekiyor.
 

Kabak

Yetiştirmesi kolay, yaz için bize bolca yiyecek üretiyor ve kocaman yapraklarıyla toprağı örtüp nemli kalmasını sağlıyor!

 
Rezene
Bu alanda yakındaki başka bir rezenenin tohumlarını saçmasıyla kendi kendine çıkan birkaç tane rezene var. Bu bana mutluluk veriyor, çünkü hem tohum ekme ve fide yetiştirme derdinden kurtulmuş oluyorum hem de taze yapraklarını salatada ve yemeklerde kullanmayı çok seviyorum.
Ayrıca rezene, kırlangıç kuyruklu kelebeğin larvalarını bıraktığı bir bitki. Bir de canlı sırık olarak kullanılabilir. Yanındaki salatalık ona sarılmaya başladı bile!


Salatalık

Buraya salatalık ektiğimi hatırlamıyorum ama kendi kendine mutlu bir şekilde büyüyor. Yanındaki rezene canlı bir sırık görevi görüyor.


Feijoa (Kaymak Çalısı)

Yaralı böcekleri çeken, güzel çiçekleri ve tatlı meyveleri olan çalı formunda, tropik bir bitki. Permakültür kitaplarında hakkında birsürü şey okudum ve denemeye karar verdim! Yanındaki bitkiler ve tepesindeki upuzun Himalaya sediri sıcak bir mikro klima oluşturuyor. Bu alanda yenebilir meyveli çarkıfelek ve avokado da sorunsuz bir şekilde büyüyor.